Zmiany podatkowe dla przedsiębiorców w 2026 roku – zestawienie potężnych zmian, które nas czekają.

Od 2026 roku wchodzą w życie kolejne zmiany podatkowe, które szczególnie uderzą w małe firmy i samozatrudnionych.

Oto najważniejsze z nich — opisane prostym językiem

Transakcje ze spółkami powiązanymi – nowy ryczałt 17%

Ministerstwo Finansów stwierdziło, że wielu przedsiębiorców korzystało z optymalizacji polegających na świadczeniu usług, w których byli wspólnikami aby uniknąć tak zwanego podwójnego opodatkowania i zapłacenia 19% dywidendy. Spółka zaliczała zapłaty za takie usługi w KUP (brak podatku CIT i dywidendy), a podatnik płacił niską stawkę ryczałtu. Efekt 5,5% lub 8,5% zamiast (9/19% +19%).

Nowe zasady dotyczą podmiotów powiązanych ze spółką. Takim podmiotem jest podatnik, który posiada minimum 5% udziałów lub głosów lub jest członkiem zarządu, ewentualnie rady nadzorczej, lub ma jakieś inne powiązania kapitałowe lub osobowe.

Przykłady podmiotów powiązanych:

• podatnik posiada co najmniej 5%udziałów lub praw głosów,
• podatnik pełni funkcję członka zarządu lub rady nadzorczej,
• podatnik ma inne powiązania kapitałowe lub osobowe.

Na przykład podmiotem powiązanym będzie spółka, na którą małżonek podatnika, powinowaty lub krewny do drugiego stopnia wywiera znaczący wpływ.

Stawka ryczałtu w wysokości 17% będzie obowiązywać dla określonych usług świadczonych na rzecz podmiotów powiązanych. W efekcie dotychczasowe stawki nie będą miały zastosowania w tych przypadkach.

Zmiany dotyczą usług wskazanych w artykule 12 ustęp 1 ustawy o ryczałcie:

• pkt 2–3 (np. doradztwo, reklama, )
• pkt 4 lit. d – świadczenie usług wynajmu i obsługi nieruchomości
• pkt 5–7 – inne usługi niematerialne (np. roboty budowlane, pośrednictwo w sprzedaży)

Przykłady transakcji, które zostaną wyżej opodatkowane:

• Działalność usługowa w zakresie handlu – 17% wcześniej 3%.
• Wynajem lokalu własnej spółce – 17% wcześniej 8,5%
• Roboty budowlane dla spółki – 17% wcześniej 5,5%

Tą zmianą najbardziej zostaną dotknięte małe firmy rodzinne oraz osoby samozatrudnione, które współpracowały z własną spółką.

Jak się przygotować do tych zmian?

Najlepiej zainwestować w kurs budżet firmowy, przeanalizować strukturę firmy i określić różne powiązane relacje kapitałowe i rodzinne, a następnie przemyśleć zmianę formy opodatkowania lub nawet formę prowadzenia działalności.

JDG i spółki osobowe – zmiany w składkach ZUS i zdrowotnej.

Każdy kolejny rok to również zmiana wysokości składek na ubezpieczenia społeczne, które są obliczane jako procent od 60% prognozowanego średniego wynagrodzenia (w 2026 będzie to 60% x 9 420 zł  =5 652 zł).

W 2026 roku ulegnie równie znaczącej podwyżce minimalna składka zdrowotna. Jest ona obliczana jako 9% najniższej krajowej (w 2026r. 9% x 4806 zł) = 432,54 zł. (wzrost o 117,58 zł, rocznie 1 410,96 zł)

Do końca 2025 roku była obliczana jako 75% x 9% i wynosiła = 314,96 zł

Poza zmianami w wysokości składek ZUS i zdrowotnej – min. 1926,77 + 432,54 = 2359,31 zł na przedsiębiorców rozliczających się liniowo lub ryczałtem czeka jeszcze jedna niemiła niespodzianka. Znika możliwość zaliczenia składki zdrowotnej w KUP:

• liniowy – w 2025r. można było zaliczyć w KUP maksymalnie 12 900 zł zdrowotnej x 19% = 2 451 zł mniej PIT
• ryczałt – w 2025r. można było zaliczyć 50% składek zdrowotnych w „koszty” i nie płacić od nich ryczałtu  (min. 2 769,96 do 8 309,82 x stawka ryczałtu)

💡 Podsumujmy podwyżki dla przedsiębiorców na JDG w 2026r. vs 2025:

• ZUS podwyżka 1 833,50 zł rocznie
• Zdrowotna minimalna podwyżka 1 410,96 zł
• 🥵 Łączna podwyżka składek to aż 3 244,46 zł w skali całego roku – trzeba na to zarobić!
• Do tego brak zaliczenia zdrowotnej w KUP na liniowym = 2 451 zł (odliczenie od PIT i zdrowotnej) + 3 244,46 zł (ZUS i zdrowotna) =  5 695,46 zł droższe prowadzenie firmy (474 miesięcznie!)! To prawie 23% podwyżki r/r dla osób na linowym!

Zmiany w leasingach i wykupach pojazdów samochodowych.

Od 2026r. nastąpią znaczące zmiany w limitach rozliczeń samochodów osobowych w działalności. Limit dla aut spalinowych i zwykłych hybryd zostanie zmniejszony ze 150 do 100 tys. zł.

To oznacza, kupując samochód droższy od 100 tys. netto w KUP zaliczysz tylko część wydatków 100 000 zł / wartość netto pojazdu,

💡 Przykład: kupując auto za 200 000 netto w koszty do końca 2025 zaliczyło się 75% (150/200). Od stycznia 2026 dla tego pojazdu w KUP zostanie zaliczone jedynie 50% (100/200)

W praktyce zmiana limitów przełoży się na wyższe podatki na poziomie:

• dla liniowego 19% +4,9% zdrowotna = 23,9% x 50 000 = 11 950 zł
• dla skali min. 12%+9% =21% x 50 000 zł = 10 500 zł

Sprzedając taki środek trwały firma płaci należny podatek dochodowy od ceny sprzedaży w 100%!

Powyższa zmiana będzie dotyczyła również aktualnie zawartych umów leasingowych, ponieważ każda rata od stycznia 2026 roku będzie rozliczana w nowej proporcji!

UWAGA! Samochód osobowy kupiony za gotówkę lub w kredycie i wprowadzony do ewidencji jeszcze w 2025 roku dotyczą stare limity, ale może zostać uznany przez fiskusa za działanie optymalizacyjne. 

Dlatego pamiętaj, aby dobrze udokumentować potrzebę zakupu takiego samochodu (np.: budżet, plan inwestycyjny, czy potwierdzenie, że jest potrzebny w działalności gospodarczej.

Kolejna zmiana dotyczy dużego ograniczenia optymalizacji, polegającego na tym, że przedsiębiorcy w JDG nie wprowadzali ostatniej raty leasingowej (najczęściej 0,1% lub 1%) do ewidencji i przekazywali taki pojazd w darowiźnie komuś bliskiemu z zerowej grupy podatkowej. Ta osoba mogła go sprzedać po 6 miesiącach bez podatku (PIT, VAT).

Według nowych przepisów przy tej optymalizacji sprzedaż bez podatku PIT będzie możliwa dopiero po 3 pełnych latach. 

Niższy limit tzw. małego podatnika 2026 (PIT, CIT, VAT, opodatkowanie ryczałtem).

W podatkach funkcjonuje pojęcie małego podatnika i związany z nim limit 2 mln euro. Dla 2026 r. cena euro to 4,2586 zł

• W 2026 małym podatnikiem będą mogły pozostać przedsiębiorstwa, które nie przekroczyły całkowitych obrotów w 2025 roku, wysokości 8 517 200 zł – warto przypilnować tego progu przed końcem roku.
• limit dla pełnej księgowości (księgi rachunkowe) – 2,5 mln euro czyli 10 646 500
• limit jednorazowej amortyzacji 50 tys. euro czyli 213 000 zł – odpisy można stosować wyłącznie dla środków trwałych z grup 3–8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), z wyłączeniem samochodów osobowych.
• Dla składników majątku o wartości do 10 000 PLN nadal można stosować pełny odpis bez limitu.

Nowy limit zgłoszenia do VAT

Od 2026 roku próg sprzedaży, który uprawnia do zwolnienia z VAT, wzrośnie do 240 tys. złotych, co będzie korzystne dla najmniejszych przedsiębiorców.

Krajowy system e-faktur, czyli KSeF – terminy i obowiązki.

Od lutego 2026 roku obowiązek korzystania obejmie firmę z obrotem powyżej 200 mln. złotych w 2024 roku.

Dla wszystkich pozostałych przedsiębiorców, również tych zwolnionych z VAT, obowiązek wejdzie od 1 kwietnia 2026 roku.

Jedynie najmniejsi podatnicy, tak zwani wykluczeni cyfrowo, będą objęci tym obowiązkiem od stycznia 2027 roku. Czyli kto?  Ma bardzo małą skalę działalności, kilkanaście faktur rocznie. Nie korzysta z komputera, internetu lub podpisu elektronicznego. W praktyce to rolnik, emeryt z działalnością, drobny rzemieślnik, fryzjerka, kosmetyczka bez komputera.

🤔 W praktyce system KSeF oznacza pełną transparentność rozliczeń — z jednej strony mniej miejsca na błędy, z drugiej pełną kontrolę nad fakturami przez urząd skarbowy w czasie rzeczywistym.

Duże zmiany w uldze IP BOX na 2026r.

Dotychczasowa stawka 5% PIT z tytułu ulgi IT Box nie będzie już dostępna dla samozatrudnionych specjalistów w IT czy tzw. indywidualnych wynalazców.

Od 2026 z ulgi IP BOX będą mogły skorzystać tylko firmy, które zatrudniają min. 3 pracowników na etat lub w innej formie, ale przy zachowaniu minimalnego poziomu wynagrodzeń.

Ważne! Te osoby nie mogą być spokrewnione z podatnikiem.

Subiektywnie najwięcej na tej zmianie stracą JDG i tzw. freelancerzy.

Moje subiektywne podsumowanie – co zrobić, żeby nie stracić?

Podsumowując, w 2026 roku:

• wzrosną koszty księgowości i administrowania firmami ze względu na kasowy PIT, JPK, CIT i KSEF.
• Wzrosną obciążenia w składkach ZUS i zdrowotnej (skokowo) dla każdego prowadzącego działalność gospodarczą.
• Skokowo wzrosną obciążenia podatkowe dla prowadzących działalność gospodarczą poprzez brak możliwości zaliczania części składki zdrowotnej w KUP (liniowy i ryczałt), zmniejszenie limitu amortyzacji samochodów osobowych.
• Drastycznie wzrosną stawki ryczałtu (17%) dla osób świadczących usługi dla podmiotów powiązanych.
• Duża grupa informatyków i wynalazców straci ulgi podatkowe (5% PIT) w ramach Ulgi IP Box.

Subiektywnie!

Nadchodzące reformy podatkowe prowadzą do konieczności planowania przychodów, kosztów oraz podatków, a prowadzenie dobrego i zrozumiałego budżetu jest według mnie koniecznością.

Jeśli ktoś przygotuje się na to wcześniej, może uniknąć finansowej rewolucji lub armagedonu.

Odkładając to na później, ryzykujesz, że nagle zaskoczą Cię kosmiczne podatki i składki, właściwie już od lutego 2026.

Jeśli chcesz przygotować się do tych zmian z wyprzedzeniem, sprawdź mój kurs „Budżet Firmowy”, w którym pokazuję, jak planować podatki, koszty i dochody w 2026 roku.

Źródła:

• Ustawa o PIT (art. 23) i ustawa o CIT (art. 16)
• Ustawa z 2 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych
• Ministerstwo Finansów – komunikaty podatkowe